พรมมิ สมุนไพรบำรุงสมอง

พรมมิ

พรมมิ (Brahmi) เป็นไม้ล้มลุกขนาดเล็ก ขึ้นในที่น้ำชุ่ม มีดอกสีขาวหรือม่วงอ่อน เป็นพืชในเขตร้อน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bacopa monnieri เป็นสมุนไพรโบราณที่มีบันทึกในคัมภีร์อายุรเวทของอินเดีย เมื่อกว่า 3,000 ปีก่อน

ปัจจุบันมีการวิจัยพบว่า พรมมิช่วยเพิ่มความจำ มีสมาธิมากขึ้น บำรุงสมอง เพิ่มความสามารถในการเรียนรู้และความจำ ลดความกังวล คลายอาการซึมเศร้า มีสารบำรุงประสาท ปกป้องสมองไม่ให้ความจำเสื่อม

สารสำคัญ

กลุ่มซาโปนิน (Saponins) ไตรเทอร์ปีน(Triterpenes) ดัมมาแรน(Dammaranes) เช่น สารที่มีชื่อว่า บาโคไซด์ เอ (Bacosides A) บาโคไซด์ บี (Bacosides B) บาโคไซด์ ซี (Bacosides C) บาโคซัปโปไนน์ ดี(Bacosaponines D) บาโคซัปโปไนน์ อี(Bacosaponines E) และบาโคซัปโปไนน์ เอฟ (Bacosaponines F) โดยสารสำคัญที่ช่วยเพิ่มความจำ คือ Bacosides A, B ซึ่งมีฤทธิ์เพิ่มการส่งสารสื่อประสาท การสร้างสารสื่อประสาท เพิ่มการเรียนรู้ ต้านการสันดาปที่เกิดกับเซลล์ประสาท ปกป้องสมองจากอัลไซเมอร์

กลไกการออกฤทธิ์

ยับยั้งอะซิทิลโคลีนเอสเตอเรส (Acetylcholinesterase: AchE) ซึ่งเป็นสารที่ทำลายสารสื่อประสาท เมื่อเซลล์ประสาทจะส่งสัญญาณถึงกัน เซลล์ประสาทจะใช้สารเคมีเป็นตัวส่ง หากในร่างกายมี AchE มากสารตัวนี้จะทำลายสารเคมีที่สื่อสารระหว่างเซลล์ประสาท ทำให้เซลล์ประสาทไม่สามารถติดต่อกันได้จึงขาดข้อมุล พบว่า ผู้ที่หลงลืม ความจำไม่ดี คนชรา ผู้ป่วย อัลไซเมอร์ จะมี AchE มาก ซึ่งเป็นตัวทำลายสารสื่อประสาท ส่งผลให้เซลล์ประสาทไม่สามารถติดต่อกันได้ จึงหลงลืม
ทำให้เกิดการเพิ่มขึ้นของกระบวนการ ERK1/2 และ Akt phosphorylation ผลที่ได้ผลเซลล์ไม่เกิดการตาย ซึ่ง ERK1/2 ใน ERK/MAPK signaling pathway และ Akt ใน PI3K/Akt signaling pathway มีความสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงและการรอดชีวิตของเซลล์ โดย ERK1/2 จะเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงรูปร่างและชนิดของเซลล์ ในขณะที่ Akt จะเกี่ยวข้องกับการยับยั้งการตายของเซลล์แบบ apoptosis การกระตุ้นกระบวนการ ERK1/2 และ Akt phosphorylation จะทำให้ ERK1/2 และ Akt เพิ่มขึ้น การรอดชีวิตของเซลล์จึงเพิ่มขึ้น
ต้านอนุมูลอิสระ
การทดสอบด้านความประสิทธิภาพ

การทดสอบทางคลินิกในมนุษย์พบว่า พรมมิช่วยเพิ่มความจำในเด็กและในผู้ใหญ่ โดยให้เด็กนักเรียนรับประทานสารสกัด 350 mg/day เป็นเวลา 3 เดือน พบว่าสามารถเพิ่มการเรียนรู้ได้
การทดสอบทางคลินิกพบว่ารับประทานสารสกัดพรมมิ 300 mg ในอาสาสมัครสุขภาพดี 38 คน ที่มีอายุระหว่าง 18-60 ปี ช่วยเพิ่มความจำ
ฤทธิ์ในการรักษาอัลไซเมอร์ได้ ผลงานวิจัยที่ทดสอบในหนูพบว่าสามารถป้องกันการสูญเสียความจำ และลดการทำลายสารสื่อประสาทในสมอง (Acetylcholinesterase; AchE) 
การทดลองในผู้สูงอายุ ซึ่งอายุมากกว่า 55 ปี โดย การรับประทานสารสกัดพรมมิ 300-600 mg/day ผลพบว่าคุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้น เพิ่มประสิทธิภาพการทรงตัว เพิ่มการตื่นตัวต่อสิ่งเร้า ลดความกังวล
การศึกษาฤทธิ์ปกป้องเซลล์สมองของสารสกัด 95% เอทานอล ของส่วนเหนือดินของพรมมิ (Bacopa monnieri; BM) ในเซลล์สมอง SH-SY5Y neuroblastoma จากการถูกเหนี่ยวนำให้เกิดการตายด้วยสาร tert -Butyl hydroperoxide (TBHP) ขนาด 100 ไมโครโมลาร์ โดยให้สาร BM ในขนาด 100 - 250 ug/mL จากการทดลองพบว่าสาร BM สามารถยับยั้งความเป็นพิษต่อเซลล์ของสาร TBHP ได้ และสาร BM ที่ขนาด 250 ug/mL ยังไม่ก่อให้เกิดความเป็นพิษต่อเซลล์สมองอีกด้วย ซึ่งคาดว่ากลไกการออกฤทธิ์ปกป้องเซลล์น่าจะเกี่ยวข้องกับการเพิ่มขึ้นของกระบวนการ ERK1/2 และ Akt phosphorylation เนื่องจากการออกฤทธิ์ของสาร BM ถูกทำลายด้วยERK1/2 และ PI3K inhibitors ทำให้สามารถสรุปได้ว่าสาร BM มีฤทธิ์ปกป้องเซลล์สมอง จากการถูกเหนี่ยวนำให้เกิดการตายด้วยสาร TBHP ผ่านการกระตุ้น ERK/MAPK และ PI3K/Akt signaling pathways
การศึกษาฤทธิ์ปกป้องสมอง และต้านการเกิดภาวะออกซิเดชั่นของพรมมิในหนูแรท โดยเสริมผงใบพรมมิ (BM leaf powder) ลงไปในอาหารของหนูแรทขนาด 0.5-1% ให้หนูกินต่อเนื่องนาน 30 วัน พบว่าสามารถปกป้องสมองจากการเกิดภาวะออกซิเดชั่นได้ โดยสามารถลดระดับของผลิตภัณฑ์จากอนุมูลอิสระซึ่งได้แก่ malodialdehyde (MDA) ระดับสารก่อปฏิกิริยาที่ประกอบด้วยอะตอมออกซิเจนที่เป็นสารอนุมูลอิสระ (reactive oxygen species, ROS) และโปรตีนคาร์บอนิล (proitein carbonyls content) ในสมองบริเวณ cortex, cerebellum, hippocampus และ striatum และเพิ่มการทำงานของเอ็นไซม์ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการต้านการเกิดอนุมูลอิสระได้แก่ catalase, glutathione peroxidase และ superoxide dismutase นอกจากนี้ยังมีผลลดการทำงานของเอ็นไซม์ acetylcholinesterase (AChE) ที่เป็นเอ็นไซม์ที่ทำหน้าที่ทำลายสารสื่อประสาท acetylcholine (ACh) ซึ่งแสดงให้เห็นว่าพรมมิมีฤทธิ์ป้องกันไม่ให้สมองถูกทำลายจากการเกิดภาวะออกซิเดชั่น
การทดสอบด้วยความปลอดภัย

ให้หนูกินสารสกัดพรมมิ 500 mg/kg ไม่พบพิษและความผิดปกติ 
การทดสอบทาง clinical phase 1 ในมนุษย์ 23 คน โดยการรับประทานสารสกัดพรมมิ 300 mg/day เป็นเวลา 15 วัน และเพิ่มปริมาณเป็น 450 mg/day เป็น เวลา 15 วัน พบว่าปลอดภัย 
การทดลองในผู้ป่วยอัลไซเมอร์ อายุระหว่าง 60-65 ปี จำนวน 39 คน โดย การรับประทานสารสกัดพรมมิ 300 mg วันละ 2 เวลา ติดต่อกันเป็นเวลา 6 เดือน ผลพบว่าช่วยเพิ่มความจำโดยคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ได้ทำวิจัยสารสกัดพรมมิอย่างครบวงจรพบว่ามีประสิทธิภาพในการรักษาผู้ป่วยอัลไซเมอร์ และไม่มีพิษต่อร่างกาย
สรุป: ดังนั้นสมุนไพรพรมมิมีฤทธิ์ที่ดีมากในการยับยั้งอะซิทิลโคลีนเอสเตอเรส (Acetylcholinesterase: AchE) สามารถปกป้องสมอง ต้านการเกิดออกซิเดชั่น และสามารถใช้สมุนไพรนี้ได้อย่างปลอดภัย

    นอกจากนี้ยังมีสมุนไพรอื่นๆ ที่ช่วยเสริมฤทธิ์ พรมมิในการลดอาการอัลไซเมอร์ ได้แก่ บัวบก ขมิ้นชัน แปะก๊วย และกระเทียม นอกจากนั้นพบว่า วิตามินเอ และวิตามินซี สามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอัลไซเมอร์ได้เช่นกัน

แหล่งข้อมูลจาก

1.Article Name
พรมมิ สมุนไพรบำรุงความจำ
 
Description
พรมมิ เป็นสมุนไพรที่เป็นทั้งอาหารและยาในตำราอายุรเวทของอินเดีย ระบุว่าพรมมิช่วยเรื่องเพิ่มความจำบำรุงสมอง รวมทั้งมีสรรพคุณทางยาอื่น ๆ
 
Author
รองศาสตราจารย์ ดร. ภญ.กรกนก อิงคนินันท์

2.พรมมิคืออะไร

ระบบเครือข่ายเภสัชสนเทศ

http://www.prachanath.su.ac.th/DIS/prachanath/answerq/ansform.php?Q_id=229

3.พรมมิ สมุนไพรบำรุงความจำ...จากตลิ่ง สู่ตลาด

https://health.kapook.com/view117562.html

4.พรมมิ ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆ และข้อมูลจากงานวิจัย

https://www.disthai.com/17056159/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%B4

5.บทความวิชาการเพื่อการศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์
ผู้แต่ง : ภก.สันตชัย ณ นคร